Δύο μεγάλου κύρους επιστήμονες και διανοούμενοι, ο φυσικός Δημήτρης Νανόπουλος και ο γλωσσολόγος Γιώργος Μπαμπινιώτης, διαλέχτηκαν ζωντανά για θέματα του χώρου των φυσικών επιστημών και της κοσμολογίας στη συνάφειά τους με ζητήματα του χώρου της γλώσσας και των ανθρωπιστικών επιστημών στο Μέγαρο Μουσικής, στις 10 Δεκεμβρίου 2010. Το περιεχόμενο της πρωτότυπης αυτής εκδήλωσης καταγράφεται στο ομότιτλο βιβλίο από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ο Δημήτρης Νανόπουλος, Ακαδημαϊκός, Καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Texas A&M, College Station (Έδρα Mitchell-Heep της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών), Διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προχωρημένων Ερευνών του Ηouston (HARC) στις ΗΠΑ, Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) και ο Γιώργος Μπαμπινιώτης, Ομότιμος και Επίτιμος Καθηγητής Γλωσσολογίας, τ. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (Αρσάκεια - Τοσίτσεια Σχολεία), συνομιλούν στις σελίδες του βιβλίου και συνοψίζουν τη συζήτησή τους ως εξής:
«Το προϊόν αυτής της συζήτησης ήταν μια ευχάριστη έκπληξη και μια επιστημονική απόλαυση και για τους δύο. Και το κυριότερο: ήταν μια αποκάλυψη, που επιβεβαίωσε την αρχική μας διαίσθηση για ένα ‘συνεχές’ (continuum) της γνώσης που δικαιώνει μια κοινή επιστημονική στάση και των δύο μας ενάντια στον κατακερματισμό της γνώσης. H συζήτηση, όπως καταγράφεται πλέον εδώ, μας έπεισε αμετάκλητα για την ανάγκη μιας ολιστικής θεώρησης της γνώσης στη συμπληρωματική σχέση που διέπει τους ποικίλους χώρους διερεύνησης ‘του σύμπαντος κόσμο’ με επίκεντρο τον άνθρωπο. Διαπιστώσαμε ουσιαστικές σχέσεις και θαυμαστές παραλληλίες, που αναδεικνύονται μέσα από τη συζήτηση και που εξικνούνται από τη σκέψη και τη γλώσσα του ανθρώπου μέχρι τον φυσικό κόσμο ο οποίος μας περιβάλλει, από τον εγκέφαλο, τα γονίδια, τον κόσμο των εννοιών και των συναισθημάτων μέχρι τους φυσικούς νόμους, τα ελάχιστα συστατικά (κβάντα φωτός, quark, ηλεκτρόνια, ποζιτρόνια, φωνήματα, μορφήματα, φθόγγους) και βασικές ακόμη αρχές που διέπουν την εξέλιξη του σύμπαντος.
Έτσι αβίαστα μέσα από τη συν-ζήτηση της αλήθειας σε ορισμένους καίριους χώρους αναπτύχθηκε ένας προβληματισμός για αισθητές παραλληλίες ανάμεσα στη γένεση του κόσμου και τη δημιουργία της γλώσσας, ανάμεσα στην κοσμογονία και τη γλωσσογονία, που κρίναμε ότι μπορεί να είναι και ο τίτλος της συζήτησής μας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το θέμα αυτό μονοπωλεί το περιεχόμενο του διαλόγου, ο οποίος απλώνεται πολύ πιο πέρα, σ’ ένα μεγάλο πλήθος θεμάτων.»
Διαβάζοντας το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο ο απροκατάλυπτος αναγνώστης εντυπωσιάζεται από τον πλούτο ιδεών και εναυσμάτων που προκαλεί ένας διεπιστημονικός διάλογος, που είναι τόσο απαραίτητος όχι μόνο ανάμεσα στους επιστήμονες αλλά και σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία.
Αναφορικά με τον Θεό, οι δυο επιστήμονες διαφέρουν στις απόψεις τους. Ο κ. Νανόπουλος διακηρύττει: «Πάντως, εγώ πιστεύω ότι το πνεύμα είναι αποτέλεσμα εγκεφαλικών ηλεκτροχημικών λειτουργιών, ιεραρχικά κατανεμημένων, κι ότι δεν χρειαζόμαστε τίποτε άλλο. ...Προσωπικά δεν αισθάνομαι να έχω καμιά εσωτερική ανάγκη πίστεως ούτε πιστεύω στις εικασίες περι ‘ευφυούς σχεδίου’.» Και ο κ. Μπαμπινιώτης ομολογεί: «... ζω ο ίδιος τη μεταφυσική αναζήτηση του ανθρώπου, την αναζήτηση του θείου. Εγώ ο ίδιος έχω βαθιά πίστη, πιστεύω στη χριστιανική διδασκαλία, με συγκινεί το Ευαγγέλιο του Ιωάννη, με συναρπάζουν οι Επιστολές του Παύλου και σέβομαι τους ανθρώπους που πιστεύουν στο Θεό όπως εγώ ή έχουν γενικότερα μεταφυσικές ανησυχίες. Δεν συμμερίζομαι καθόλου την άποψη του Nietzsche ότι η θρησκευτική πίστη, ιδιαίτερα η χριστιανική, είναι φυγή από την πραγματικότητα και καταφύγιο σ’ έναν εσωτερικό αιώνιο κόσμο που δεν ταράσσεται από οποιανδήποτε πραγματικότητα. Είναι μια γενικευμένη εύκολη ερμηνεία του πολύ σύνθετου κόσμου της ψυχής και του πνεύματος.»
Η διαφορετική αυτή τοποθέτηση των δυό εξόχων αυτών επιστημόνων δείχνει ότι, παρ’ όλη την επιστημονική γνώση και το υψηλό επίπεδο παιδείας και συννενόησης στα θέματα της επιστήμης, η στάση τους απέναντι στο Θεό μπορεί να είναι διαμετρικά αντίθετη, επειδή η πίστη στο Θεό είναι θέμα καρδιάς κι όχι νόησης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου