Πολλοί σήμερα ρωτούν: ‘Μπορεί να αποδειχτεί αν ο Θεός υπάρχει’; Αν ζητάει κανείς μια απόδειξη έτσι όπως την ξέρουμε από τα μαθηματικά, μάλλον θα απογοητευτεί. Ούτε μπορεί ο Θεός να αποδειχτεί επιστημονικά, επειδή από τη φύση του εκείνος δεν υπόκειται στις συνθήκες ενός εργαστηρίου ούτε μπορεί να είναι αντικείμενο πειράματος. Όπως δείχνει το κάτωθι σχήμα, αποκλείοντας διαδοχικά εναλλακτικές απαντήσεις ως ανυπόστατες, οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι ο Θεός υπάρχει.
Οι σημερινοί κοσμολόγοι διακηρύττουν: Το σύμπαν είχε αρχή, ξεκίνησε πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια με μια Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang). Φιλοσοφικά επιχειρήματα και επιστημονικά στοιχεία το υποστηρίζουν. Από φιλοσοφικής σκοπιάς, αν το σύμπαν ήταν αιώνιο, δηλαδή χωρίς αρχή και τέλος, τότε πρέπει να υπήρχε μια άπειρη σειρά γεγονότων που προϋπήρχαν του σήμερα. Ωστόσο, μια τέτοια άπειρη σειρά δεν υπάρχει, επειδή στον κόσμο του χρόνου και της ύλης είναι αδύνατο να υπάρχει άπειρος αριθμός ιστορικών γεγονότων που συνέβησαν πριν από μια συγκεκριμένη στιγμή. Επιστημονικά η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης περιγράφει πως το σύμπαν ξεκίνησε από μια υπερβολικά πυκνή και θερμή κατάσταση και ξετυλίχτηκε σε αυτό που σήμερα γνωρίζουμε [1]. Επιστημονικά δεδομένα, όπως η ύπαρξη του φόντου μικροκυμάτων που θεωρείται ως η ‘μεταλαμπή’ της Μεγάλης Έκρηξης, η ερυθρά μετατόπιση στην ακτινοβολία που εκπέμπεται από αστρονομικά αντικείμενα – ένδειξη ότι οι γαλαξίες απομακρύνονται αδιάκοπα ο ένας από τον άλλο - όπως και ο δεύτερος νόμος της Θερμοδυναμικής που διδάσκει ότι ένα διαστελλόμενο σύμπαν εξαντλεί σταθερά την χρησιμοποιήσιμη ενέργειά του, είναι σοβαρές ενδείξεις περί αυτού. Ήταν αυτά που έκαναν τον Αϊνστάιν να πάψει να υποστηρίζει την θεωρία Σταθερής Κατάστασης, θεωρία περί αιώνιου σύμπαντος που επικρατούσε στην επιστημονική σκέψη μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα.
Θεωρούμε δεδομένο λοιπόν ότι το σύμπαν είχε αρχή! Το κοσμολογικό επιχείρημα Καλάμ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν, επειδή είχε αρχή, είχε και αιτία. Η αιτία για την αρχή του σύμπαντος πρέπει να είναι οριστική, επειδή – όπως είδαμε – είναι αδύνατο να υπάρχει μια ατέλειωτη σειρά γεγονότων στον φυσικό κόσμο. Πρόκειται λοιπόν για «αναίτια Πρώτη Αιτία που ξεπερνά χώρο και χρόνο, καθώς πρέπει να δημιούργησε τον χώρο και τον χρόνο, άυλη, μη φυσική, αδιανόητα ισχυρή, εφ’ ότου δημιούργησε την ύλη και κάθε ενέργεια». Υπάρχουν επιστήμονες, όπως ο εκλιπών Στίβεν Χόκινγκ, που αμφιβάλλουν ότι το σύμπαν χρειάζεται αιτία για να υπάρχει. Στο τελευταίο του βιβλίο γράφει: «Επειδή υπάρχει ένας νόμος όπως η βαρύτητα, το σύμπαν μπορεί και δημιουργείται από το τίποτα. … Η αυθόρμητη δημιουργία είναι ο λόγος που υπάρχει κάτι παρά το τίποτα, που υπάρχει το σύμπαν, που εμείς υπάρχουμε. Δεν είναι απαραίτητο να επικαλείται κανείς τον Θεό να ανάψει το σπίρτο εκκίνησης το σύμπαντος»[2]. Τη θέση του Χόκινγκ περί «αυτο-δημιουργίας» του σύμπαντος χωρίς αιτία ο μαθηματικός Τζον Λένοξ την θεωρεί αντιφατική: Πρώτον, επειδή μπερδεύει νόμο και δράση, και δεύτερον, επειδή υποθέτει σιωπηρά την ύπαρξη φυσικών νόμων, όπως τη βαρύτητα, ακόμη και πριν από την ύπαρξή τους. Εξ’ άλλου, το να αποκτάμε ‘κάτι’ από το ‘τίποτα’ είναι εννοιολογική αντίφαση. Λέγοντας ότι αποκτάμε το Α από το Β σημαίνει ότι το Β ήδη υπάρχει. Το ότι – όπως λένε αθεϊστές σαν τον Χόκινγκ – το «σύμπαν» προέρχεται από το «τίποτα» σημαίνει ότι «αναδύεται χωρίς τίποτα να το προκαλεί». Πρόκειται για εννοιολογική αδυναμία. Πράγματα δεν μπορούν να υπάρχουν χωρίς αιτία, γιατί αυτό θα σήμαινε ότι αποκτάμε ‘ύπαρξη’ από πλήρη και απόλυτη ‘μη-ύπαρξη’.
[1] William
Lane Craig, “The Kalam Cosmological Argument”, την ιστοσελίδα Reasonable Faith, https://www.reasonablefaith.org/writings/popular-writings/existence-nature-of-god/the-kalam-cosmological-argument/.
[2] Stephen
Hawking και Leonard Mlodinow, The Grand Design. New Answers to the Ultimate
Questions of Life, Λονδίνο,
2010, σ. 180.